ساتراپی با کمک «وينسنت پارونو» و نود نفر همکار فنی ، کتاب پرسپوليس را به صورت انيميشن در آورد که در آن کاترين دونوو ، دانيل داريو و چيارا ماسترويانی و سيمون آبکاريان به جای شخصيت های فيلم حرف می زنند.

آنچه با عنوان «پرسپوليس» در سينماهای غرب به اکران در آمد ، در واقع مجملی بود از کتاب چهار جلدی پرسپوليس.

موضوعی که در مورد اين فيلم با قاطعطت تمام می توان گفت ، سياسی بودن فطلم و سياه نمايی جامعه ايرانی به گونه ای کاملا تکنيکی و حرفه ای است . اگر چه خانم ساتراپی در مصاحبه های متعدد خويش بر غير سياسی بودن فيلم تاکيد دارد ليکن نماهای ايدئولوژيک و واقعيت موجود در فيلم ، مسئله ديگری را بيان می کند. اشاره به برخی از صحنه ها و ديالوگ های فيلم اين نظر را تاييد می کند که پرسپوليس در صدد القا وجود خفقان و نوميدی در جامعه ايرانی بعد از انقلاب است.

در قسمتی از فيلم ، مرجان کوچک شعارهايی مثل «شهدا در قلب ما هستند » و يا «حجاب ، آزادی زن است» را به باد مسخره می گيرد.

پرسپوليس از سال های دفاع مقدس به عنوان حادثه ای که صرفا در آن کشتار و بدبختی بوده و به دليل فروش سلاح های امريکابه طرفين درگيری به وقوع پيوسته ياد می کند و اشاره ای به آغازگر جنگ و اهداف استکباری آن و تجاوز به خاک ايران نمی کند . از طرفی در صحنه ای که در مورد کشته شدن رزمندگان در جبهه ها صحبت می شود در تصويرعده ای در حال فرار و گريختن نشان داده می شود که توسط دشمن کشته می شوند.از سويی ديگر در اين اوضاع مرجان به عنوان نمونه ای از جوانان ايرانی در حال جستجو برای خريد آهنگ های مايکل جکسون و  Iron Madon است.و تنها طبقه خاصی از مردم مثل پسر خدمتکار قصد شرکت در جنگ را دارند که او هم به وسيله تو صيه های پدر و مادر مرجان منصرف می شود.

پرسپوليس عليه حجاب و نمادها و هنجارهای ارزشی است و با ردی از «جوهر سياه» زندگی مرجان را از کودکی روايت می کند که در خانواده ای کمونيست بزرگ می شود. پدربزرگ در زندان شاه و عمويش در زندان انقلاب کشته می شوند.

مرجان کوچک تا جايی دلبسته کمونيسم است که در روياهای کودکانه خويش ، خدا را به شکل «مارکس» می بيند و با وی حرف می زند و البته بعد ها با اينکه آرزوی پيامبر شدن دارد با خدا قهر می کند و نمی خواهد ديگر اورا ببيند.

در بخشی از فيلم ، عموی مرجان به افق دوردستِ بعد از دريای خروشان(رودخانه ارس) می نگرد که کاخ کرملين با آرم داس و چکش بر بلندای آن هويدا می شود و چنين القا می کند که کمونيسم مامن و پناهگاه انسان آشوب زده و مضطرب است.

عموی مرجان در بخش ديگری از فيلم رای قاطع مردم به جمهوری اسلامی ايران را چنين توصيف می کند:«طبيعی است ، چراکه نصف مردم بی سواد هستند ... هر انقلابی دوره گذار دارد و دوره گذار اين انقلاب ، جمهوری اسلامی است.»

وقتی عموی مرجان درباره کمونيسم حرف می زند ، او با غرور تمام می گويد :«عمو، من هرگز تو را فراموش نخواهم کرد» و عمو نيز در پاسخ به اين ابراز احساسات ، مجسمه پرنده ای که با خرده های نان در زندان ساخته است ، به وی هديه می دهد.

در سرتاسر فيلم ، شادی و نشاط مردم را به شرکت در پارتی ، رقص و پايکوبی و شراب سيگار منحصر می کند که آن هم از طرف حکومت سرکوب می شود

در بخشی از فيلم نشان می دهد که مرجان با مادربزرگش برای ديدن فيلم گودزيلا به سينما رفته اند و بعد از اتمام فيلم مادربزرگ و مرجان در حالی که هوا سرد و برفی است ، عازم خانه اند و برف روی صندوق کميته امداد نشسته است.گويا فيلم در صددالقا ترس ، سرما و عدم کمک به مستضعفان است .

در جای جای فيلم به موضوع حجاب اشاره می شود و با عنوان نماد محدوديت و عدم آزادی از آن ياد می کند . اولين صحنه ای که در فيلم می بينيم تصوير مرجان است که در فرودگاه با روسری جلوی گيت بازرسی ايستاده است و به محض اينکه وارد خاک فرانسه می شود از دست آن راحت می شود و مشغول سيگار کشيدن می گردد.همچنين در برخی صحنه ها مثل کلاس نقاشی حجاب را  به باد تمسخر می گيرد .در اين فيلم زنانی که از حجاب استفاده می کنند کسانی هستند که به دليل بی سوادی و جبر سنت به آن پايبندند مثل خدمتکار خانه ، يا اينکه معلمان در کلاس درس هستند و يا زنان خشمگينی که با هتاکی به حجاب ديگران تذکر می دهند که ياد آور صحنه مشابهی در فيلم «بدون دخترم هرگز» می باشد .

از ديگر موضوعات مرتبط شرايط ارتباط دختران و پسران جوان به ويژه دختران است و به دنبال همين موضوع مرجان به ازدواجی عجولانه دست می زند که نهايتا منجر به طلاق می شود.

البته مرجان در دبيرستانی که زير نظر کليسا در وين اداره می شود هم دوام نمی آورد و تغيير مکان می دهد.

همانطور که قبلا ذکر شد مرجان دوران نوجوانی و بلوغ را در اروپا می گذراند و تجربيات متفاوتی در ارتباط با همکلاسی ها و دوستان خود کسب می کند در محافلی حضور پيدا می کند که برای او تازگی دارد مثل شرکت در کنسرت های موسيقی خاص و مجالس و محافلی که گاه از ايرانی بودن خود فرار کرده و خود را يک فرانسوی معرفی می کند. تجربيات عشقی او نيز يکی پس از ديگری با شکست مواجه می شود و يس از يک دوره سخت بيماری با اين شرط به خانه باز می گردد که کسی از او سوالی پيرامون آنچه بر او گذشته نپرسد.

در قسمتی از فيلم دعوای مردم بر سر خريد کالا به تصوير کشيده است .مغازه ها خالی از مايحتاج مردم است و مردم برای خريد خورد و خوراک خود نيز در تنگنا هستند دقايقی بعد از اين با ورود مرجان به اروپا شاهد فروشگاه های بزرگی هستيم که شخصيت اصلی داستان از ديدن آن ها چنان به هيجان آمده که به عنوان تفريح هر روز به آن سر می زند.

سراسر فيلم به جز صحنه هايی که به مهاجرت دائمی مرجان به فرانسه اشاره دارد و رنگی است شاهد يک فيلم سياه و سفيد هستيم که به مدد اين روش بيننده بيش از پيش تحت تاثير پيام های اقناعی آن قرار می گيرد.

نتيجه آنکه پرسپوليس فضايی سرد ، بی روح ، افسرده و خفقان آلود در جامعه ايران ِ بعد از انقلاب را ترسيم می کند .فضايی که در آن مردم اسير دست نيروهای حزب اللهی (مردان ريش دار و زنان چادری ) هستند که با خشونت و هتاکی تمام بر آنها مسلط هستند و اين آن تصويری است که غرب غوغاسالار می خواهد از ايران در ذهن مخاطبش بسازد و چه بهتر که سازنده اين اثر خود ايرانی باشد تا واقعيتی مستند به نظر برسد.

باری ، پرسپوليس به پاس القا جامعه ای سياه و ياس آلود از ايران توانسته است برنده جايزه سی و سومين دوره سزار فرانسه ، شصتمين دوره کن ، چهارمين دوره فستيوال فيلم زنان لندن Birds Eye View و جشنواره های سائوپائولو و ونکوور شود. در ضمن پرسپوليس نامزد دريافت جايزه هشتادمين دوره اسکار در 2008 و نامزد بهترين فيلم خارجی گلدن کلوپ 2007 شد.

 برای دیدن عکس ها در اندازه واقعی روی آن کلیک کنید